بسم الله الرحمن الرحیم

حلیم از ریشه حلم

معنایش را صبور شنیده‌ایم. خیلی صبور. هر چند خود صبور هم بر وزن صفت مبالغه است و حلیم هم بر وزن فعیل که وزن مشترک صفت مشبهه و مبالغه است.

ولی طبعاً فرق دارد.

ترجمه‌اش را در کتاب لغت، نوشته‌اند: بردباری. خودداری نفس و طبیعت از هیجان و براشفتگی و خشم.

عقب انداختن مجازات. حتی بعضی آن را معادل عقل دانسته‌اند. اما در قاموس نوشته عقل از مسببات بردباری است.

فهمیدید چه شد؟! عقل از حلم نشأت گرفته. یعنی کف‌نفس و بردباری، سبب عاقل بودن است. شاید برای همین در اسامی الهی، عاقل نداریم. (ندیدم. اگر کسی دیده، ممنون می‌شوم با منبع بیان کند.)

عقل، مخلوق است. اول «ما خلق الله» است. ریشه‌اش حلیم بودن است.

حلیم برای بنده حالت نفسانی است. قبل هر کاری...

آدم‌ها را دیده‌اید؟! در حالت خشم، رضایت و خوشحالی، درباره یک مسئله ممکن است چند مدل نظر داشته باشد.

حواسمان باشد غضب الهی، فعل الهی است، نه حالتش! خدای متعال اخم نمی‌کند. کلا هیجان در ذات الهی ورود ندارد.

▪️

یک‌بار درباره این نام نیکوی خداوند، دقت کردم.

خدا هرجایی که بنده خطا می‌کند، زیرآبی می‌رود. به تعبیر امروزی‌اش، شلنگ تخته می‌اندازد. حالا گناه کبیره نیست، اما نهی الهی هست.

یا ظاهر کار را درست می‌کند، اما باطنش گیر دارد.

یا ته دلش هیچ‌چیز نیست، اما ظاهر کارش گیر دارد.

خداوند آخر آیه می‌فرمایند ان‌ الله غفور حلیم

تعبیر حقیر است: حواسم بهت هستا، فکر نکن نفهمیدم، ولی حالا باشه...

یک مثالش آیه ۲۲۵ سوره مبارک بقره است.

لَّا یُؤَاخِذُکُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغوِ فِیٓ أَیمانِکُم وَلَٰکِن یُؤَاخِذُکُم بِمَا کَسَبَت قُلُوبُکُم وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِیم

آیه قبل باری تعالی نهی می‌فرماید از اینکه به نام خدای متعال، قسم خورده‌شود.

این آیه می‌فرمایند خدا شما را بابت سوگندهای بیهوده که از ته دلتان نیست مؤاخذه نمی‌کند.

حالا درسته گفتم نکن، ولی دیگه همینی! باشه، گیر نمی‌دم بهت!

خدای حلیم

حالش تغییر نمی‌کند. با عصبانیت تصمیم‌نمی‌گیرد. هیجان‌زده نمی‌شود. برای رفتن پیش او، لازم نیست دودوتا چارتا کنی که کجا برم،چه جوری بگم

خدای حلیم، حالش همین است همیشه. صبح و شب، خستگی برایش معنا ندارد.

چقدر خوب است خدای مهربانمان، حلیم هم هست.

که اگر نبود، جا داشت وقت‌هایی که گله و ناشکری می‌کنیم، دلخوریم، تند حرف می‌زنیم، پرخاش می‌کنیم، حالمان را بگیرد... ولی حلیم است. خیلی

خدای حلیم!

ببخش بنده‌ ظلومت را که فقط اگر دقت کند، شاید جلوی پایش را ببیند.

والعاقبة للمتقین

---

پ.ن:

خیلی پراکنده شد. 

آنقدر مستغرق شدم که فقط داده‌ها را   پشت هم نوشتم. کاش حلیم شویم. مثل حضرت ابراهیم: إِنَّ إِبرهِیمَ لَأَوّاهٌ حَلِیم